Íslenska - Sagnorð


Glósur – íslenska
Sagnorð
  • tíðbeygjst
    • nútíð
      • ég geng
    • þátíð
      • ég gekk
    • núliðin tíð
      • ég hef gengið
    • þáliðin tíð
      • ég hafði gengið
    • framtíð
      • ég mun ganga
  • hafa nafnhátt
    • 'að' fyrir framan sögnina
      • stelpan hljóp -> að hlaupa
  • hafa stofn
    • setja sögnina í anfnhátt og taka svo '-a' endinguna af
      • fara -> far
  • Aðeins er ein sögn í hverri setningu
    • samtengingar geta þó verið á milli
  • Geta verið persónulegar og ópersónulegar
    • persónuleg sögn
      • hefur 3 persónur
      • hefur 2 tölur
      • Gerandi er ALLTAF í nefnifalli
      • sögn í setningu hefur sömu persónu og tölu og sá sem framkvæmdi sögnina
        • ég hugsa mikið
          • ég = 1.p.et.
          • Hugsa = 1.p.et.
    • ópersónuleg sögn
      • Sama hvaða persónu eða tölu gerandinn er í, sögnin er alltaf eins
        • mig langar, þig langar, okkur langar, ykkur langar
      • gerandi er í aukafalli
        • mér líkar. Ég – mig – mér – mín
      • ópersónuleg sögn í setningu er alltaf skráð sem 3.p.et.ópers.
    • Áhrifssagnir og áhrifslausar sagnir
      • áhrifssagnir
        • hafa áhrif á fallorðið/fallorðin, sem þær standa með
          • fallorðin standa þá í aukafalli
            • fallorðið sem stendur í aukafalli kallast þá andlag
          • Björn drekkur mjólkina
            • mjólkin – mjólkina – mjólkinni – mjólkarinnar
    • áhrifslausar sagnir
      • breyta fallorðum ekki
        • fallorðin standa í nefnifalli
          • fallorðið er þá sagnfylling
        • ég heiti Jón Friðrik
          • Jón – Jón – Jóni – Jóns
  • Myndir sagna
    • Germynd
      • þegar einhver gerir eitthvað
      • Athyglinni beint að geranda
        • Jón klæðir Friðrik
    • Þolmynd
      • Setningin fjallar um þann sem verður fyrir verknaðinum
      • Athyglinni beint að þolanda
        • Friðrik er klæddur af jóni
      • alltaf sagnorðin 'vera' og 'verða' á undan sögninni
    • Miðmynd
      • Hlutir gerast af sjálfum sér. Ekki er vitað hver framkvæmdi verknaðinn
      • Gerandi kemur ekki fram
        • Sonurinn klæddist
    • Veikar og sterkar sagnir
      • veikar sagnir
        • sagnir sem enda á 'ði', 'di' eða 'ti'
          • hoppaði
      • sterkar sagnir
        • án endingar
        • oft með hljóðbreytingu
          • fór
      • Hættir sagna
        • Persónuhættir
          • Framsöguháttur
            • Algengasti hátturinn
            • bein spurning/fullyrðing
              • ég les = nt.
              • Ég las = þt.
              • Les ég ? = spurning í nt.
              • Las ég ? = spurning í þt.
          • Viðtengingarháttur
            • eitthvað hugsanlegt
            • hjálparsögnin 'þótt'
              • þótt ég lesi = nt.
              • þótt ég læsi = þt.
          • Boðháttur
            • skipun
            • bara til í 2.p.nt.
              • Lestu = et.
              • Lesið = ft.
        • Fallhættir
          • Nafnháttur
            • 'að' fyrir framan sögnina
              • að lesa
          • Lýsingarháttur nútíðar
            • endar ALLTAF á '-andi'
              • lesandi
          • Lýsingarháttur þátíðar
            • hefur mismunandi endingar
            • notar hjálparsagnir
              • t.d. 'vera' og 'hafa'
                • ég hef lesið
                • bókin er lesin
Kennimyndir og afleiddar myndir
  • Kennimyndir sterkra og veikra sagna
    • Veikar sagnir
      • hafa 3 kennimyndir
        • nafnháttur
          • 'að' fyrir framan
          • að hoppa
        • 1.p.et.þt.fh.
          • Ég hoppaði
        • lh.þt.
          • Ég hef hoppað
    • Sterkar sagnir
      • hafa 4 kennimyndir
        • nafnháttur
          • 'að' fyrir framan
          • að fara
        • 1.p.et.þt.fh.
          • Ég fór
        • 1.p.ft.þt.fh.
          • Við fórum
        • lh.þt.
          • Ég hef farið
  • Við eigum að geta myndað 5 afleiddar myndir sagna
  • Afleiddar myndir eru dregnar af 1. og 3. kennimynd
    • myndir dregnar af 1. kennimynd
      • framsöguháttur nútíðar (fh.nt.)
        • ég ___ í dag
          • ég fer í dag
      • viðtengingarháttur nútíðar (vh.nt.)
        • þótt ég ___ í dag
          • þótt ég fari
      • boðháttur (bh.)
        • skipun
          • farðu
      • lýsingarháttur nútíðar (lh.nt.)
        • ___-andi
          • farandi
    • Myndir dregnar af 3. kennimynd
      • viðtengingarháttur þátíðar
        • þótt ég ___
          • þótt ég færi

Engin ummæli:

Skrifa ummæli