Saga - Fólksfjöldafræði Glósur

Fólksfjöldafræði

• um 250 milljónir manna voru á jörðinni árið 0
• í Bandaríkjunum búa núna 250 milljónir
• með bættri heilsugæslu og auknum þrifnaði hefur ævin lengst
  • og mannfjöldi hækkað ört
• 1 milljarður manna var á árinu 1820
  • 2 milljarðar voru á árinu 1930
  • 3 milljarðar 1960
  • 4 milljarða 1975
  • 5 milljarða 1987
  • 6,3 milljarðar í dag
• Þessir 6,3 milljarðar skiptast svona:
  • Asía = rúmlega 3,5 milljarðar (55%)
    • 2 fjölmennustu löndin þar
      • Kína & Indland
  • Ameríka = 900 milljónir (14%)
  • Afríka = 850 milljónir (13%)
  • Evrópa = 730 milljónir (12%)
• Nokkur hugtök
  • fæðingartíðni
    • hversu margir fæðast á hverja 1000 íbúa á einu ári
      • mæld í prómillum ‰
  • Dánartíðni
    • hve margir deyja á hverja 1000 íbúa á einu ári
      • mæld í prómillum ‰
  • náttúruleg fólksfjölgun
    • fæðingartíðni hærri en dánartíðni
  • náttúruleg fólksfækkun
    • dánartíðni hærri en fæðingartíðni
  • brottflutningur
    • þegar fólk flyst úr landi
  • aðflutningur
    • þegar fólk flyst til lands
  • borgvæðing
    • þegar fólk flyst úr sveitum í borg
• Þróunarlönd
  • fæðingartíðni meira 40 ‰
    • stúlkur giftast yngri
  • dánartíðnin er milli 10 & 20 ‰
  • mikil borgvæðing
• Iðnríki
  • fæðingartíðni á bilinu 10-15‰
  • dánartíðnin er um 10‰
  • borgvæðing ekki eins mikil og áður
• Tímalíkan mannfjöldaþróunar skiptist í 4 tímaskeið
  • 1. skeið
    • bæði fæðingar- og dánartíðni mjög há og því fjölgar fólki ekkert eða mjög hægt

• 2. skeið
  • há fæðingartíðni en dánartíðni fer minnkandi
    • fólksfjöldi jókst mjög með iðnvæðingu
      • dánartíðni lækkaði
        • hægt að framleiða meiri matvæli vegna bættra aðferða
        • framfarir í læknavísindum
      • fæðingartíðni jafn há og áður
    • meirihluti þróunarlanda á þessu skeiði
• 3. skeið
  • fæðingartíðni lækkar og því minnkar fólksfjölgun
    • meirihluti þróunarlanda á þessu skeiði
• 4. skeið
  • báðar tölur mjög lágar og fólki fjölgar lítið sem ekkert. Jafnvel fækkun
    • flest auðug iðnríki eru á 4. skeiði
    • mikið af gömlu fólki
• Þegar við verðum orðin gömul verður fólksfjöldi líklega á bilinu 10-15 milljarðar
• Mannfjöldapíramídi er stöplarit
  • sýnir fjölda karla og kvenna á ólíkum aldri meðal ákveðinnar þjóðar
• 80% af jarðarbúum búa á 20% af flatarmáli hennar
• Þéttbýlt er þegar íbúafjöldi fer yfir 100 manns á km²
• 2 þættir sem stuðla aðallega að þéttbýli
  • gott akurlendi
  • hráefni og orka til iðnaðar
• 3 fjölmennustu ríki heims eru Kína, Indland og Bandaríkin
• 3 þéttbýlustu ríki heims eru Bangladesh, Taívan og Máritíus