a message from the fokof admin

Ókei what, ég fékk allt í einu einhvern tölvupóst um að einhver kommentaði á þessa síðu. Var löngu búin að gleyma henni. Var í 9. bekk í Hagó fyrir 3 árum og er núna á 2. ári í MR. Gerði þessa síðu svona mest upp á gamnið en það er gott að þið eruð að nota hana og hún hjálpar ykkur! Vildi bara segja ykkur að ég myndi halda áfram með þetta ef ég annars vegar hefði tíma og hins vegar vissi actually um allar þessar bækur og dót sem ég notaði en því miður hef ég hvorugt þannig að þetta verður að duga :) Gangi ykkur vel elskurnar mínar <3
Stay in school kids and don't do drugs.
Kveðja The GlósMachine

Enska Málfræðihefti bls. 5-8

bls. 5

A) well, seccessfully, hard, properly, terribly, badly, really, usual, well, nicely, extremely, cleverly, slowly, beautifully, clearly, carefully, hard, late, nearly, fast, usually

bls. 6

A) his, hers, your, mine, their, theirs, his, yours, mine, our, hers, his, theirs, her, mine, its, his, mine, yours, your, mine

A) it, so, it, there, it, it, there, it, it, it, so, it, there, there, it, it, it, there, there, it, it, there, there, it, there

bls. 7

A) itself, myself, themselves, itself, herself, himself, yourselves, themselves, himself, yourself

A) this, those, these, those, this, those, those, these, those, those, that

A) such a, such, such a, such, such a, such an, such, such, such a, such an

bls. 8

A) what, what, which, who, which, what, which, who, what, what, what, whose, what, what, whose, who, who, what, what, who

B) where, why, where, where, whether, when, which, whom, who, where

Ekko - bls. 6-9

bls. 6

B) Billede
Træ
Snescooter
Norge
Hest
Bøger
ski
telt
LÆSEHEST

C) Jeg læser mange bøger með billeder
Du ligger på gulvet og læser
Jeg rejsede til Norge med mine søskende på ski feria
Jeg har travlt i dag, derfor går jeg hjem at sove
I mørkets frembrud bliver jeg bange ad møde vampire

bls. 7

D) bogorm
trolddomskraft
bibliotekar

A) -ni eller ti
-han tror at det er det fedeste arbejde man kan tænke sig og det giver rigtigt gode penge
-han gør det så godt han kan og laver altid sine lektier hjemme
-være sammen með vennerne
-hans egne og hans forældres forventninger
-han vil have det godt med dem
-han tror man får mavesår før man er tyve hvis man tænker på eksamen fra skolårets start

bls. 8

-snakke i timerne
-de skal have deres ting i orden
-i de sproglige fag
-hun er i elendig form
-ikke specielt godt
-hun vil gøre sig lidt mere umage med sine lektier
-hun elsker at synge

B) skoleår, elevers, grundskolen, karakter, klasse, lektier, folkeskolen, eksamen, temerne, lærerne, fag, gymnastik, fysik

bls. 9

C) 7   6
    5   2
    1   4
    8   3

Finnur III bls. 38-41

bls. 38

a)

ao	fs	no	so
fs	no	fs	fn
no	fn	ao	ao
fs	fs	no	no
no	fn	so	ao
so	no	no	fs
no	no	fs	no
fs	so	lo	so
lo	ao	no	nhm
no	fn	no	so
fn	st	so	so
so	no	fs	fn
nhm	so	no	nhm
so	fn	st	so
fs	ao	fs	fs
no	fs	no	no

b) ------

bls. 39

(<-- = eins og það sem er á undan)

a) Þóreyju Björg <-- Þóreyjar bjargar

<-- <-- Diljáar Bjarkar

Hróðnýju Sif <-- Hróðnýjar Sifjar

Birki Frey <-- Birkis Freys

Egil Hjört   Agli Hirti   Egils Hjartar

Þórarin Má   Þórarni Má   Þórarins Más

Steinunni Dögg <-- Steinunnar Daggar

<-- Baldri Þór   Baldurs Þórs

Njörð   Nirði   Njarðar

Sigrúnu Ýr <-- Sigrúnar Ýrar

Jón Hrólfi   Jóni Hrólfi   Jóns Hrólfs

b) Dagnýju, Björgu, Héðni, Akureyrar, Selfoss, Víði, Dagnýju Ýr, Sifjar, Hildi, Þráin, Baldur, Barkar, Egils, Hjartar

bls. 40

a) móður, kælinum, lítra, einkunnir, vetrar, þyrla, bróður, morgun, skemmtuninnar, mælinn, vendinum, kú, fjárs, huggunar, fæturna, Blönduóss, kúna, hjálparhönd, bátinn, Sauðárkróks

b) tvo, hún, helgarinnar, farangur, tekja, kirkja, aldarinnar, bændurna, föður, lækninn

c) kýrinnar, veturs, þrjár, tvær, annarra, morguninn, allan, daginn, föðurnum, brattan, hallann, hann, banönum, lítra, göngu

bls. 41

a) -í eignarfalli eintölu er orðið hunds, fleirtalan í nefnifalli er hundar, orðið er karlkynsorð og hefur sterka beygingu

-í eignarfalli eintölu er orðið músar, fleirtalan í nefnifalli er mýs, orðið er kvenynsorð og hefur sterka beygingu

-í eignarfalli eintölu er orðið hamingju, orðið er kvenkynsorð og hefur veika beygingu

-í eignarfalli eintölu er orðið bolla, fleirtalan í nefnifalli er bollar, orðið er karlkynsorð og hefur veika beygingu

-í eignarfalli eintölu er orðið næturþels, fleirtalan í nefnifalli er næturþel, orðið er hvorugkynsorð og hefur sterka beygingu

b) maður - menn   (eins í öllu hinu)

    mann  - menn      

    manni - mönnum

    manns - manna

c) x - x -  - 

    - x x - - 

    - x - - x     

Spotlight Svör Unit 1 bls 6-10

bls. 6

A) 3, 2, 5, 6, 7, 1, 4
B) Eric, Sally, Emma, Sally, Eric, Sally, Eric, Emma
C) Safety, dot, restriction, allow, foolish, pretend

bls. 7

D) in front of, spend, safety, constantly, restrictions, consent, dangerous, pretend, imagine, pose to be, underestimate, stairs

bls. 8

A)
down
1 - knickers
2 - frappucino

across
3 - in advance
4 - relaxed
5 - show off
6 - soppy
7 - suggest
8 - virgin
9 - bloke

bls. 9

B) It was like a joke on him
Just in case
Don't be so soppy
Isn't a big deal
That was sort of the point of it
Anyone can buy them
he kept saking her

C) show off, get back, suggest, pissed off, prepared, nearby, common sense, knickers, dumped

bls. 10

D) 1. At Alicia's mother's fiftieth birthday
2. If he has a condom
3. He thought it was lame to always carry a condom around
4. Because he didn't carry a condom around
5. She was wearing a vest and knickers and if anyone saw her it wouldn't be hard to guess what was going on there
6. to get back at her ex boyfriend
7. Because they never talked about having sex beforehand
8. Eigið svar

Enska Málfræði bls. 1 - 4 hefti

bls. 1

1 A) an, a, -, a, a, an, an, -, a, -, -, -, -, an

   B) a         an         a/some     some

       a         some    some         some

       some   a          an              some

       some   some    a                a/some

2 A) a, a, the, the, the, a, the, the, the, the, the

   B) the, the, -, -, the, -, a, -, the, -, the, -, a, -, -, the, -, -, an, -

bls. 2

1 A) roses, flowers, cows, horses, sheep, geese, pigs, knives, forks, girls, dresses, women, mice, children, balls, toys, negros, cities, men, wives+

   B) chiefs, mackintoshes, bosses, roofs, journeys, cooks, patches, cafés, critics, buoys, germans, feet, handkerchiefs, spacecraft, areas, geese, lookers-on, girl-friends, mothers-in-law, teeth, storeys, proofs, picnics, taxis/taxies, cameras, museums, frenchmen, calves, bees, japanese, trouts, cliffs, pennies/pence, bases 

bls. 3

framhald af B á bls. 2

pickpockets, tablecloths, buses, cherries, waltzes, brothers, I.O.U.s, eskimos, toothpicks, boy-scouts, listeners-in, dozens

A) ', 's, 's, 's, 's, 's, ', 's, 's, 's, 's, 's, 's, 's, 's, 's, ', ', ', ', 's

bls. 4

A) prettiest, gayest, more useful, bigger, better, older, smaller, thinner, lazier, worse, beautiful, most expensive, more tired, less, happier, best, most interesting, hardest, wettest, better-looking, more sensible, severest

Íslenska Setningahlutagreining

Blað 1

Strákurinn	frl.
heilsaði	us.
konunni	andl.
grétar	frl.
er	us.
nemandi	sf.
í	fl.	} fl.
heiðaskóla	fl.	} fl.
taktu	us. + frl
bækurnar	andl.	} andl.
þínar	eink.	} andl.
steini	ss. frl.	} ss. frl.
og	tl.	} ss. frl.
stína	ss. frl.	} ss. frl.
búa	us.
í	fl.	} fl. 1
stóru	eink.	} fl. 1
húsi	fl.	} fl. 1
á	fl.	} fl. 2
seltjarnarnesi	fl.	} fl. 2
allir	eink.	} frl.
nemendur	frl.	} frl.
hagaskóla	eink.	} frl.
þekkja	us.
skólastjórann	andl.
nú	al.
er	us.
mikill	eink.	} frl.
snjór	frl.	} frl.
á	fl.	} fl.
norðurlandi	fl.	} fl.
sóley	frl.
hefur	ss. us.	} ss. us
verið	ss. us.	} ss. us
heim	al.
í	fl.	} fl.
allan	eink.	} fl.
dag	fl.	} fl.

Blað 2

gunnar	frl.
á	us.
þessa	eink.	} andl.
bók	andl.
fórst	us.
þú	frl.
í	fl.	} fl. 1
skólann	fl.	} fl. 1
á	fl.	} fl. 2
mánudaginn	fl.	} fl. 2
litla	eink.	} frl.
stúlkan	frl.	} frl.
hefur	ss. us.	} ss. us.
grátið	ss. us	} ss. us.
lengi	al.
hver	sf.
er	ss. us.	} ss. us.
kallaður	ss. us.	} ss. us.
tumi	frl.
farðu	us. + frl.
strax	al.
úr	fl.
votu	eink.
sokkunum	fl.
í	fl.	} fl.
vondu	eink.	} fl.
veðri	fl.	} fl.
förum	us.
við	frl.
aldrei	al.
í	fl.	} fl.
sund	fl.
siggi	frl.
er	us.
bróðir	sf.	} sf.
okkar	eink.	} sf.
sestu	us. + frl.
í sætið þitt	fl. fl. eink.	} fl.  } fl. } fl.

Blað 3

drengurinn	frl
las	us.
bókina	andl.
sigurður	frl.
er	us.
læknir	sf.
farðu	us. + frl.
strax	al.
til	fl.	} fl.
læknis	fl.	} fl.
leikarinn	ss. frl.	} ss. frl.
og	tl.	} ss. frl.
leikkonan	ss. frl.	} ss. frl.
heimsóttu	us.
mig	andl.
fyrir	fl.	} fl.
áramótin	fl.	} fl.
flestir	eink.	} frl.
nemendur	frl.	} frl.
skólans	eink.	} frl.
munu	ss. us.	} ss. us
fara	ss. us	} ss. us
í	fl.	} fl.
skemmtilega	eink.	} fl.
skíðaferð	fl.	} fl.
fljótlega	al.	} fl.
bráðum	al.
kemur	us.
betri	eink.	} sf.
tíð	sf.	} sf.
með	fl.	} fl. 1
blóm	fl.	} fl. 1
í	fl.	} fl. 2
haga	fl.	} fl. 2

Blað 4

við	frl.
sáum	us.
góða	eink.	} andl.
mynd	andl.	} andl.
um	fl.	} fl.
daginn	fl.	} fl.
gömlu	eink.	} frl.
karlarnir	frl.	} frl.
hafa	ss. us.	} ss. us.
búið	ss. us.	} ss. us.
hér	al.
í	fl.	} fl.
fimmtíu	eink.	} fl.
ár	fl.	} fl.
ásgeir	ss. frl.	} ss. frl.
og	tl.	} ss. frl.
þórir	ss. frl.
sáu	us.
guðmund	andl.	} andl.
sterka	eink.	} andl.
á	fl.	} fl.
mótinu	fl.	} fl.
margir	eink.	} frl.
nemendur	frl.	} frl.
hagaskóla	eink.	} frl.
hafa	ss. us.	} ss. us.
lært	ss. us.	} ss. us.
dönsku	andl.
hjá	fl.	} fl.
sturlu	fl.	} fl.
snæbjörnssyni	fl.	} fl.
hann	frl.
er	us.
oftast	eink.	} sf.
skemmtilegur	eink.	} sf.
kennari	sf.	} sf.
elva	ss. frl.	} ss. frl.
og	tl.	} ss. frl.
magga	ss. frl.	} ss. frl.
hafa	ss. us.	} ss. us.
lengi	eink.	} ss. us.
kennt	ss. us.	} ss. us.
íslensku	andl.
hvenær	al.
kemurðu	us. + frl.
heim	al.
allir	al.
vinirnir	frl.
fóru	us.
í	fl.	} fl. 1
skemmtilega	eink.	} fl. 1
ferð	fl.	} fl. 1
um	fl.	} fl. 2
páskana	fl.	} fl. 2

Þjóðfélagsfræði 1.1 Hugtök & Spurningar

Hugtök

Félagslegur bakrunnur = Mótast af umhverfinu. Þeir sem alast upp við svipaðar aðstæður líkjast hver öðrum

Sjálfsmynd = Allar hugmyndir um hver þér finnst þú vera

Persónuleg sérkenni = Gera okkur einstök og ólík öðrum. T.d. skapgerð, útlit, klæðaburður, málfar o.fl.

Hópsérkenni = Gera okkur svipuð ákveðnum einstaklingum en ólík öðrum. T.d. kyn, búseta, þjóðerni, aldur o.fl.

Fjölskyldugerð = Hvernig fjölskyldan er samsett. Stór eða lítil, mörg eða engin systkin

Litningar = Geyma genin og arfberana. 23 litningar frá móður og 23 frá föður

Gen = Hvert gen hefur sín sérstöku verkefni. T.d. að stýrna þróun vöðvafrumna. Genin ákvarða einnig t.d. útlit

Umhverfisþættir = Þættir sem móta þig og erfast ekki. T.d. matur, drykkur, ljós, hiti, skóli, frítími, samskipti við aðra

Félagsverur = Verur sem geta ekki lifað án samskipta við aðra af þeirra gerð. T.d. maðurinn

Félagslegar þarfir = Lífsnauðsynlegar þarfir sem tengjast öðru fólki. T.d. ást, umhyggja & samskipti við aðra

Viðmið = skráðar og óskráðar reglur um hvernig við eigum að hegða okkur við mismunandi aðstæður

Kenning = Hægt að skýra eðli fyrirbæris eða reyna að sanna kenningu með tilraunum

Félagsmótun = Samskipti sem móta persónuleika & lifnaðarhætti. Nauðsynlega líftaug milli manns og samfélags

Tíska = Er félagslega mótuð, margir nota sama fatnað á sama tíma. Með ákveðnum stíl tilheyrir maður ákveðnum hópi


Spurningar

2. Ég er lík mörgum sem hafa sama félagslega bakrunn og ég en er ólík þeim í útliti, lífstíl, með aðrar hugsanir og reynslu

3. Allar hugmyndir um hver mér finnst ég vera er sjálfsmynd mín

4. Persónuleg sérkenni sem gera okkur ólík öðrum
          sérkenni geta t.d. verið: hárlitur eða áhugamál
          hópsérkenni geta t.d. verið: kyn, aldur eða þjóðerni

5. Mótast af umhverfinu. T.d. móðurmál, menning, menntun, starf og búseta. Dæmi um félagslegan bakrunn minn: íslenska, borg, siðmenning, nemandi í grunnskóla og hef mikinn aðgang að menntun

6. Engir tveir eru með alveg sömu fjölskyldu, vini, vinnu og þess háttar

7. Persónuleiki er einkenni okkar og mótast úr brotunum sem við erum samsett úr. Alalr hugmyndir um hver þú ert er sjálfsmynd

8. Ef maður er einkabarn er maður kannski vanur mikilli athygli en ef maður á mörg yngri systkini er maður kannski frekar ábyrgur

9. a) ábyrg, umhyggjusöm, vön að ráða
    b) þarf oft að berjast til að sanna getu sína. Sveigjanlegt
    c) háð eldri systkinum og foreldrum, treysta sér ekki til að taka ábyrgð. Komast oft langt á sjarmanum

10. Hæfni til að læra af reynslunni, hæfileiki til sértækrar hugsunar og að laða sig að nýjum aðstæðum, hæfileiki til að afla sér og nýta sér þekkingu. Greindarpróf voru fundin upp til að greina milli barna sem gátu ekki lært í skóla og þeirra sem nenntu því ekki. Þau sýna greind miðað við ákveðinn hóp

11. Fyrsti vísirinn að lífi þínu

12. (mér finnst) Umhverfið. Það er auðveldlega hægt að breytat eftir því hvernig umhverfið er

13. Þegar maður umgengst aðra lærir maður hvernig á að hegða sér

14. Þegar fólk getur hugsað óhlutstætt og búið til kenningar

Saga - Fólksfjöldafræði Glósur

Fólksfjöldafræði

• um 250 milljónir manna voru á jörðinni árið 0
• í Bandaríkjunum búa núna 250 milljónir
• með bættri heilsugæslu og auknum þrifnaði hefur ævin lengst
  • og mannfjöldi hækkað ört
• 1 milljarður manna var á árinu 1820
  • 2 milljarðar voru á árinu 1930
  • 3 milljarðar 1960
  • 4 milljarða 1975
  • 5 milljarða 1987
  • 6,3 milljarðar í dag
• Þessir 6,3 milljarðar skiptast svona:
  • Asía = rúmlega 3,5 milljarðar (55%)
    • 2 fjölmennustu löndin þar
      • Kína & Indland
  • Ameríka = 900 milljónir (14%)
  • Afríka = 850 milljónir (13%)
  • Evrópa = 730 milljónir (12%)
• Nokkur hugtök
  • fæðingartíðni
    • hversu margir fæðast á hverja 1000 íbúa á einu ári
      • mæld í prómillum ‰
  • Dánartíðni
    • hve margir deyja á hverja 1000 íbúa á einu ári
      • mæld í prómillum ‰
  • náttúruleg fólksfjölgun
    • fæðingartíðni hærri en dánartíðni
  • náttúruleg fólksfækkun
    • dánartíðni hærri en fæðingartíðni
  • brottflutningur
    • þegar fólk flyst úr landi
  • aðflutningur
    • þegar fólk flyst til lands
  • borgvæðing
    • þegar fólk flyst úr sveitum í borg
• Þróunarlönd
  • fæðingartíðni meira 40 ‰
    • stúlkur giftast yngri
  • dánartíðnin er milli 10 & 20 ‰
  • mikil borgvæðing
• Iðnríki
  • fæðingartíðni á bilinu 10-15‰
  • dánartíðnin er um 10‰
  • borgvæðing ekki eins mikil og áður
• Tímalíkan mannfjöldaþróunar skiptist í 4 tímaskeið
  • 1. skeið
    • bæði fæðingar- og dánartíðni mjög há og því fjölgar fólki ekkert eða mjög hægt

• 2. skeið
  • há fæðingartíðni en dánartíðni fer minnkandi
    • fólksfjöldi jókst mjög með iðnvæðingu
      • dánartíðni lækkaði
        • hægt að framleiða meiri matvæli vegna bættra aðferða
        • framfarir í læknavísindum
      • fæðingartíðni jafn há og áður
    • meirihluti þróunarlanda á þessu skeiði
• 3. skeið
  • fæðingartíðni lækkar og því minnkar fólksfjölgun
    • meirihluti þróunarlanda á þessu skeiði
• 4. skeið
  • báðar tölur mjög lágar og fólki fjölgar lítið sem ekkert. Jafnvel fækkun
    • flest auðug iðnríki eru á 4. skeiði
    • mikið af gömlu fólki
• Þegar við verðum orðin gömul verður fólksfjöldi líklega á bilinu 10-15 milljarðar
• Mannfjöldapíramídi er stöplarit
  • sýnir fjölda karla og kvenna á ólíkum aldri meðal ákveðinnar þjóðar
• 80% af jarðarbúum búa á 20% af flatarmáli hennar
• Þéttbýlt er þegar íbúafjöldi fer yfir 100 manns á km²
• 2 þættir sem stuðla aðallega að þéttbýli
  • gott akurlendi
  • hráefni og orka til iðnaðar
• 3 fjölmennustu ríki heims eru Kína, Indland og Bandaríkin
• 3 þéttbýlustu ríki heims eru Bangladesh, Taívan og Máritíus

Frelsi & Velferð - Spurningar úr 1. - 2. kafla (ekki þær í bókinni)

Spurningar úr 1. og 2. kafla

1. kafli

1. Hvað var markmiðið með fundinum sem haldinn var í San Fransisco árið 1945
   að mynda ný alþjóðleg samtök
2. Hvenær voru Sameinuðu Þjóðirnar formlega stofnaðar ?
   24. október 1945
3. Hvað var innihélt samningurinn sem ríkin 50 undirrituðu ?
   Samningurinn skuldbatt ríkin til að vinna að sameiginlegum markmiðum sem voru t.d. að koma í veg fyrir styrjaldir, bæta samvinnu milli ríkja, bera virðingu fyrir grundvallaratriðum jafnréttis og sjálfsákvarðanarétti
4. Hvað er samningur þessi kallaður ?
   Sáttmáli Sameinuðu Þjóðanna
5. Hvenær og hvar var fyrsta allsherjarþing sameinuðu þjóðanna ?
   Janúar 1946, í London
6. Hvað gengur mannúðarstarf út á og hvernig er það gert ?
   bjarga lífum og hjálpa fólki með því að gefa þeim húsaskjól, mat, lyf og vernd
7. Hvað ganga mannréttindalögin út á og hvenær voru þau samþykkt ?
   Hver manneskja hefur rétt til lífs, frelsis, öryggis, tjáningarfrelsis og að kjósa
8. Út á hvað gengu deilurnar í Palestínu ?
   Gyðingar og Arabar vildu báðir stofna sitt eigið ríki fyrir sinn kynflokk þar sem Bretar réðu landinu ekki lengur
9. Hvenær gengu Íslendingar í Sameinuðu Þjóðirnar ?
   19. nóvember 1946
10. Hver var fyrsti framkvæmdarstjóri Sameinuðu Þjóðanna, frá hvaða landi var hann og hvers vegna var hann valinn ?
    Tryggve Lie, frá Noregi. Hann fylgdi hvorugu stórveldinu. (USA og Sovétríki)
11. Hver var munurinn á Sovétríkjunum og Bandaríkjunum eftir stríðið ? (stjórnmálakerfi, staður, hagkerfi, stefna)
    einræði/lýðræði, 1 flokkur/kosningar, kommúnismi/frjálshyggja, vinstri/hægri, rauður/blár, austur/vestur, áætlunarhagkerfi þar sem ríkið ákveður verð og laun/markaðshagkerfi þar sem verð og laun ráðast af framboði og eftirspurn, völd í Evrópu með valdi/völd í Evrópu með hjálp, allir áttu jafnan pening/munur milli ríkra og fátækra
12. Hvað var gert til þess að koma í veg fyrir að hitt veldið næði heimsyfirráðum ?
    Í Sovétríkjunum var áróðri beitt, allt ritskoðað og anstæðingar stjórnarinnar ofsóttir. Í Bandaríkjunum voru kommúnistar ofsóttir
13. Hvað einkennir kalt stríð ?
    Það ríkir stríðsástand og mikill stríðsundirbúningur í gangi en ekkert barist
14. hvað kom í ljós árið 1949 sem olli fólki miklum ótta
    bæði stórveldin áttu kjarnorkuvopn
15. Hvenær byrjaði geimferðakapphlaupið og með hverju ?
    1957, Sovétríkin sendu gervihnött út í geim
16. Hvenær var NASA stofnað og hvernig stofnun var það ?
    1958, geimferðastofnun
17. Hvert var aðal afrek Bandaríkjamanna í geimferða kapphlaupinu og hvenær ?
    Þeir sendu fyrsta manninn til tunglsins. 20, júlí 1969
18. Hver voru 3 aðal afrek Sovétmanna og hvenær ?
    Fyrsti gervihnötturinn, 4. október 1957. Fyrsta lífveran í geiminn, 1957. Fyrsti maðurinn í geiminn, 1961
19. Hvaða yfirráðasvæði Sovétmanna eftir stríði ?
    Austur-Þýskaland og mestur hluti Austur-Evrópu
20. Hverjir áttu Vestur-Þýskaland ?
    Frakkar, Bretar & Bandaríkin
21. Hvað var gert við Eystrasaltslöndin ?
    Þau voru innlimuð í Sovétríkin
22. Hverjir frömdu valdarán árið 1948 í Tékkóslóvakíu ?
    Kommúnistar

23. Hvað var Marshall-áætlunin, hvenær var hún birt og af hverjum ?
    Gearge Marshall utanríkisráðherra birti Marshall-áætlunina árið 1947. Hún fólst í að hjálpa þeim sem lentu illa í stríðinu með peningagjöfum eða hagstæðum lánum með því skilyrði að þau lönd gengu í nýja stofnun sem átti að stuðla að frjálsri verslun í Evrópu
24. Hvers vegna tók Vestur-Evrópa við hjálpinni en ekki Austur ?
    Sovétríkin ráðlögðu Austur-Evrópu að taka ekki við henni
25. Hver var upphæðin sem Bandaríkin léti frá sér á þessu 4 ára tímabili ?
    13 milljarða $
26. Hvað var truman kenningin, hver setti hana fram og hvenær ?
    Harry S. Truman þáverandi Bandaríkjaforseti setti hana fram árið 1947. Kenningin gekk út á að Bandaríkin þyrftu að hjálpa löndum sem áttu að fá kommúnistastjórn og gefa þeim frjálshyggju. Bandaríkin urðu að „alheimslögreglu”
27. Hver urðu örlög hernámssvæðanna fjegra sem Þýskalandi hafði verið skipt upp í ?
    Bandaríkin, Frakkar & Bretar byggðu sín svæði upp ólíkt Sovétmönnum. Síðan voru hlutar vesturveldanna sameinaðir og sambandslýðveldið Þýskaland stofnað. Hluti Sovétmanna var gerður að Alþýðulýðveldinu.
28. Hvers vegna var Berlínarnúrinn byggður ?
    Til þess að koma í veg fyrir að fólk flýði til Vestur-Þýskalands frá Austri
29. Hvað var markmið NATO og hvenær kom Vestur-Þýskaland í það ?
    Það var varnarbandalag svo að ef ráðist var á eitt NATO-ríki voru öll önnur ríki í NATO í stríði við árásaraðilann. Árið 1955 fór Vestur-Þýskaland í NATO
30. Hvers vegna vr Varsjárbandalagið stofnað og af hverjum ?
    Til þess að vera á móti NATO. Sovétmenn stofnuðu það
31. Hvenær var Alþýðuveldið Kína stofnað, af hverjum og hver var í forystu ?
    1. október 1949, Kommúnistar undir forystu Maó Zedong
32. Út á hvað gekk Dómínókenningin ?
    Ef 1 land félli í hendur kommúnista féllu fleiri og fleiri
33. Leiðtogi hvaða lands var Kim Il Sung og hvað gerði hann svona stórt og hvenær ?
    Norður-Kóreu, Hann réðist á Suður-Kóreu árið 1950
34. Risaveldin blönduðu sér inní málin. Hverjir héldu með hverjum ?
    Bandaríkin gáfu Suður-Kóreu bæði vopn og hermenn en Sovétríkin styrktu N.K
35. Hvenær var samið um vopnahlé og hversu margir dóu ?
    Árið 1953. 4 milljónir manna dóu
36. Nefndu 7 staði sem risaveldin hafa stutt sitt hvorn aðilann í stríði
    Kórea, Mið-Austurlöndin, Kúba, Nicaragua, Angóla, Afganistan & Víetnam
37. Sovétríkin komu fyrir kjarnorkueldflaugum á Kúbu. Það gátu þeir vegna þess að kommúnisti hafði komist til valda í byltingu. Hvaða ár var þessi bylting, hver komst til valda og hvenær komu Sovétmenn fyrir eldflaugunum ?
    Fidel Castro komist til valda 1959. 16. október 1962 settu Sovétmenn eldflaugar
38. Hvað gerðu Bandaríkjamenn þegar eldflaugarnar komu til Kúbu og hvers vegna?
    Þeir settu hafnbann á Kúbu (það var hvorki flutt út né inn). Þeir ætluðu að aflétta banninu þegar eldflaugarnar færu og þvinga þá til að taka sprengjurnar
39. Virkaði þetta plan þeirra ?
    Já. Sovétmenn tóku sprengjurnar & Bandaríkjamenn hétu að ráðast ekki á Kúbu
40. Hvaða ár var gerð uppreisn af Kommúnistum Suður-Víetnam og frá hverjum fengu þeir hjálp ?
    1959. Norður-Víetnam
41. Hvenær blönduðu Bandaríkjamenn sér inn í Víetnamstríði og hvernig ?
    1964. Þeir gerðu sprengjuárásir á Norður-hlutann
42. Hvers vegna fór almenningur í USA að verða á móti stríðinu ?
    Öllum hryllingnum var sjónvarpað
43. Hvað gerir efnavopnið Napalm ?
    Það brennir húð fólks
44. Hvenær drógu Bandaríkin sig úr Víetnamstríðinu og hvers vegna ?
    Árið 1973. Mótstaða fór vaxandi
45. Hvenær fór allt Víetnam á vald kommúnista ?
    1975

46. hversu margir dóu í Víetnamstríðinu ? (Kanahermenn, Víetnamhermenn og Víetnamskur almenningur)
    57000, 2 milljónir, 3 milljónir
47. Hvenær var Berlínarmúrinn rifinn og hvernig hafði fólk áður komist til Vesturs ?
    Nóvember 1989. Í gegnum Ungverjaland
48. Hvenær voru fyrstu frjálsu kosningarnar haldnar í Þýskalandi ?
    1990
49. Hvenær voru Vestur & Austur hluti Þýskalands sameinaðir ?
    Október 1990
50. Hvenær voru Sovétríkin leyst upp og hvað varð að falli þeirra ? Nefndu 6
    Uppiskroppa með pening, uppiskroppa með efni til hversdags, versluðu lítið við Vesturlöndin og fengu því ekki það nýjasta, vinnusemi minnkaði, heilsgæsla minnkaði og því dóu fleiri, trú á kommúnisma fór minnkandi
51. Hver varð leiðtogi Sovétríkjanna árið 1985 og hevrt var slagorð hans ?
    Gorbatjov. Glasnost (hreinskilni)
52. Hvað gerði hann sem varð til þess að hann varð vinsæll í Vestur-Evrópu ?
    Hann náði sáttum við USA
53. Hvers vegna varð hann ekki vinsæll í heimalandi sínu ?
    Gagnslausar efnahagsbætur
54. Hvenær var afvopnunarsamningur samþykktur og hverjir skrifuðu undir hann ?
    1987, Gorbatjov og Ronald Reagan
55. Hvenær voru Verkalýðssamtökin Samstaða stofnuð og hvað gengu þau út á ?
    1980. Þau kröfðust umbóta og voru óánægð með kommúnismann
56. Hver var Lech Valesa ?
    Pólskur rafvirki sem var fangelsaður af stjórn kommúnisma fyrir að vera á móti stjórninni. Hann barðist fyrir lýðræði í Póllandi sem leiðtogi Samstöðu. Fékk friðarverðlaun Nóbels og varð fyrsti forseti Póllands sem var kosinn í frjálsum kosningum árið 1990
57. Hvenær voru frjálsar kosningar leyfðar í Póllandi og hver vann þær ?
    1989. Samstaða
58. Á árinu 1990 hurfu allar kommúnismastjórnir nema 1. Hver var það ?
    Sovéska stjórnin
59. Hvað varð til þess að almenningur reis gegn stjórnum landsins síns ?
    Gorbatjov sagði að óvinsælar stjórnir gætu ekki lengur treyst á Sovétríkin
60. Í Rúmeníu voru skiptin yfir í Kommúnisma ekki friðsæl. Hver gerði það að verkum ?
    Nicolae Ceausescu lét hermenn skjóta á uppreisnarfólk
61. Hvernig var Sovétríkjunum skipt og hvað var stærsti hlutinn ?
    Í 15 Sovétlýðveldi og Rússland þar stærst
62. Hver var fyrsti forseti Rússlands og hvaða skipti voru í gangi á hans tíma ?
    Boris Jeltsin. Skiptin úr Kommúnisma yfir í lýðræði og markaðshagkerfi
63. Hver var næsti forseti ?
    Vladimir Putin

2. kafli

1. Hvað einknennir velferðarsamfélag ?
   Stjórnin sér um að öllum líði ágætlega. Jafnvel þó þeir séu öryrkjar
2. Hvenær voru lög um tíund sett og hvað þýddu þau ?
   Fyrir meira en 900 árum. Fólk þurfti að vorga 1/10 til kirkjunnar
3. Hvenær byrjaði landlæknisembættið & hvað kom svo seinna vegna þess & hvenær?
   1760. Héraðslæknar komu á 18. og 19. öld og sjúkrahús á 19. og 20. öld
4. Hvað var í fræðslulögunum sem voru sett árið 1907 ?
   barnafræðsla væri ókeypis og einnig menntaskólakennsla
5. Hvers vegna fóru ekki margir í menntaskóla og hvaða skóla var þá farið í ?
   Vistin þar kostaði svo mikið. Iðnskólum, MR, MA & Húsmæðraskólum
6. Hvenær voru fjölbrautaskólar stofnaðir og hvers vegna ?
   Þegar fræðslulög voru sett árið 1974 um að skólaskylda væri til 16 ára aldurs. Fjölbrautaskólar voru stofnaðir á næstu 10 árum
7. Hvenær voru lögin um Alþýðutryggingar sett, hvað einkenndi þær og hverjir stofnuðu þær ?
   Fjárhæðirnar lágar & reglurnar flóknar. Framsóknar og Alþýðumenn (stjórnin)
8. Hvenær setti Alþýðuflokkurinn fram skilyrði um gott tryggingarkerfi og hverjir voru þá við stjórn ?
   Alþýðuflokkurinn og Sjálfstæðisflokkurinn
9. Lögin um Almannatryggingar voru stórt skref í átt að velferðarsamfélagi en hvenær voru þau sett og hvað gerði þær ólíkar Alþýðutryggingum ?
   1946. mikið hærri bætur, foreldrar með 3 eða fleiri börn fengu bætur og allir sem höfðu rétt á bótum fengu þær
10. Hvers vegna fékk stjórnin þar sem Alþýðuflokksmenn, sósíalistar og sjálfstæðismenn voru, nafnið nýsköpunarstjórn ?
    Stjórnin ætlaði að koma á nýsköpun í atvinnulífið eftir stríðið
11. Hvenær var byrjað að gefa atvinnuleysisbætur, hvers vegna og hvað hafði þurft að gera áður ef maður gat ekki unnið ?
    Árið 1956. Verkamenn héldu verkfall. Fólk hafði þurft að sækja um sveitarstyrk
12. Hvenær urðu bílar á Íslandi tæpalega 5000 og hvenær 100.000 ? Hvernig var hlutfallið milli vörubíla og fólksbíla ?
    1945 urðu þeir 5000 um helmingur fólksbílar en hinn helmingurinn vörubílar. 1981 fóru bílarnir yfir 100.000 en þá voru fólksbílarnir 1/9
13. Hvað voru laun verkakvenna mörg % af launum verkamanna um 1960 og hvað var gert í því ?
    80%. Lög voru sett árið 1961 um að launin ættu að jafnast á næstu 5 árum
14. Hvaða ár byrjaði uppreisn um ranglæti ?
    1970
15. Hvenær var Rauðsokkahreyfingin stofnuð og út á hvað gekk hún ?
    1970. Hreyfingin krafðist jafnréttis
16. Á hvaða áratug var kvennalistinn stofnaður, hvenær fékk hann mest fylgi og hvað var það mikið ?
    9. áratugnum. 10% fylgi árið 1987
17. Á hvaða áratug voru sett lög um jafna stöðu karla og kvenna ?
    Á 8. áratgunum
18. Hvar og á hvaða áratug voru fyrstu sjónvarpsútsendingarnar ?
    Í herbúðum Kana á 6. áratugnum
19. Hvenær fór útsendingin að ná lengra, hvert náði hún þá og hvaða áhrif hafði það ?
    1963. Um allt suðvestanvert landið. Fleiri fengu sér sjónvörp
20. Hvenær hófust íslenskar sjónvarpsútsendingar og hvenær var sent út og hvernig var þessu svo breytt?
    1966. 2 kvöld í viku fyrst en svo urðu kvöldin sex og mánuðirnir 11. Frí á fimmtudögum og í júlí
21. Hvenær var byrjða að senda út öll kvöld og hvaða stöð var þá einnig stofnuð ?
    Árið 1986. Stöð 2
22. Hvernig voru stjórnmálin á Íslandi öðruvísi en í Norðurlöndunum ?
    Kommúnistar og jafnaðarmenn voru saman í Alþýðubandalaginu og voru nokkuð stórir á Íslandi. Jafnaðarmenn voru lang flestir og kommúnistar pínkulitlir í Norðurlöndunum. Á Íslandi var sjálfstæðisflokkurinn lang stærstur og ríkti allan síðari hluta aldarinnar
23. Nefndu 2 ástæður hvers vegna Íslendingar vildu fá herinn burt
    Það var skerðing á sjálfstæði. Það gæti haft áhrif á menninguna
24. Hvað báðu Kanar um að hafa herstöðvar á mörgum stöðum á landinu og hvað sögðu Íslendingar ?
    3. NEI
25. Hvenær fóru síðustu hermennirnir af landinu ?
    1947
26. Hvaða stjórnarflokkur var mest á móti dvöl hermannanna hérna ?
    Sósíalistflokkurinn
27. Hvaða forseti gerði samning við Kanana á sama tíma, hvað var í honum og hvaða afleiðingar hafði samningurinn á stjórnina ?
    Bandaríkjamenn mættu hafa óvopnað herlið við Keflavíkurflugvöll. Sósíalistar sögðu sig úr stjórn
28. Hvenær var Keflavíkursamningurinn samþykktur ?
    1946

29. Hvenær var Íslendingum boðin Marshall-hjálp og hvers vegna ?
    1947. Bandaríkjamenn vildu hafa herlið á landinu
30. Hve mikinn pening fengu Íslendingar á hvern íbúa ?
    209 $
31. Hvað notuðu Íslendingar Marshall-hjálpina í ?
    m.a. Að byggja áburðarverksmiðjuna í Gufunesi. Tekin í notkun 1954
32. Hvenær var Íslendingum boðin aðild að NATO, hvenær var rætt um það á Alþingi og hvernig fór sú umræða ?
    1949. 30. mars 1949. Aðildin var samþykkt
33. Hvenær undirrituðu Íslendingar samning um að hafa ekki herlið á landinu ef það var ekki stríð ?
    1949
34. Leynilegur fundur var haldinn með öllum flokkum nema sósíalistum. Hver var útkomna úr þessum fundi ?
    Bandaríkst herlið mátti aftur koma til landsins
35. Hvenær komu Kanarnir ?
    7. maí 1951
36. Hvenar breyttist Sósíalistaflokkurinn í Alþýðubandalagið & hvað breyttist efitr það?
    1956. Þeir urðu smám saman ótryggari Sovétríkjunum og vildu að Ísland væri hlutlaust
37. Skiptar skoðanir voru um herstöðina. Sjálfstæðisflokkurinn, Framsóknarflokkurinn, Alþýðuflokkurinn, Sósíalistar og Almenningur voru allir með ólíkar skoðanir. Hver var með hvaða skoðun ?
    Sjálfstæðisflokkurinn var alltaf með. Hjá Frmasóknarflokknum og Alþýðuflokknum var lítill meirihluti með herstöðinni. Almenningur var á móti herstöðinni. Sósíalistar voru líka á móti
38. Hvenær nenntu Kanar ekki lengur að hafa herstöð hér og hvað gerðu Íslendingar ?
    1991 (árið sem Sovétríkin sundruðust). Íslensk stjórnvöld reyndu að hafa þá.
39. Hvenær yfirgaf Bandaríkjaherinn Ísland ?
    2006
40. Hvað var landhelgi Íslands stór eftir WWII ?
    3 sjómílur
41. Hverjar voru stækknair landahelgarinnar og hvenær ?
    4 sm – 1950-1952. 12 sm – 1958. 50 sm – 1972. 200 sm – 1975
42. Hver voru viðbrögð Breta við fyrstu stækkuninni og hvernig virkaði það ?
    Þeir settu löndunarbann á íslenskan fisk en þá sköpuðust bara fleiri vinnur á Íslandi við að salta og verka fiskinn og hann varð verðmætari
43. Við hvaða stækkun sendu bretar herskip á mið Íslendinga og hvers vegna ?
    12 mílur. Vernda togarana
44. Hvenær tóku Bretar herskip sín ?
    1976
45. Hvað er samsteypustjórn ?
    Tveir flokkar eru við stjórn
46. Samsteypustjórn var á árunum 1959 til 1971. Hverjir voru í stjórninni og hverjir í stjórnarandstöðu ?
    Sjálfstæðisflokkurinn og Alþýðuflokkurinn í stjórn en Framsóknarflokkurinn og Alþýðubandalagið í andstöðu
47. Hvers vegna var samsteypustjórnin kölluð viðreisnarstjórn ?
    Stjórnin ætlaði að reisa íslenskan efnahag við
48. Hvers vegna var farið út í stóriðju ?
    Íslendingar gerðu samning við Breta um að leiða næstu stækkun lanhelgar við dómara til að sættast við þá og því þurfti einhverja aðra leið til að græða pening.
49. Hvað er stóriðja ?
    Þá eru fossar virkjaði og orka seld
50. Hvers vegna var álverip í Straumsvík byggt ?
    Til þess að flytja orkuna frá Búrfellsvirkjun
51. Hvaða fyrirtæki byggði álverið ?
    Svissneskt álframleiðslufyrirtæki
52. Hvers vegna var fólk á móti álverinu ?
    1. Fólk vildi ekki hleypa útlendingum inn í íslenskan atvinnurekstur og orkan var líka seld þeim á lægra verði vegna magnafslátts. 2. náttúruverndarsjónarmið. Í upphafi átti ekki að vera neinn hreinsibúnaður
53. Hvers vegna jókst samvinna milli mið- og vesturríkja Evrópu ?
    Til þess að standast samanburð við USA
54. Hvenær var Efnahagsbandalag Evrópu stofnað, hvar voru aðalstöðvarnar og hver voru fyrstu 6 aðildarríkin ?
    1957. Brussel, Belgíu. Frakkland, Vestur-Þýskaland, Ítalía, Holland, Belgía & Luxemborg
55. Hverjir stofnuðu EFTA ?
    Bretar, Danir, Norðmenn, Svíar, Svisslendingar, Austurríkismenn & Portúgalar
56. Hverjir bættust seinna við í EFTA ?
    Finnar, Íslendingar & Liectensteinsbúar
57. Hver voru meginatriði þessara bandalaga ?
    Að aðildarríki hefðu frjálsa og tollalausa verslun á milli sín
58. Hverjir eru núna í EFTA ?
    Norðmenn, Íslendingar, Svisslendingar og Liechtensteinsbúar
59. Hvenær var samningur um fjórfrelsi gerður og hvað er það ?
    1994. fólk, vörur, þjónusta og fjármagn getur flust frjálst milli landanna
60. Hvað var Íslendingum afhent 21. apríl 1971 og af hverjum ?
    Skinnhandrit frá Dönum

Frelsi & Velferð - Glósur + ártöl bls. 4-71

Glósur bls. 4 – 45

Friður á Jörð

• 26. júní 1945 var fundur í San Fransisco til að mynda ný alþjóðleg samtök
• Sameinuðu þjóðirnar voru formlega stofnaðar 24. október 1945
• Fúlltrúar ríkjanna 50 sem sem voru við þennan fund undirrituðu sáttmála sem skuldbatt ríkin til að vinna að sameiginlegum markmiðum
  • Aðal markmiðið var að koma í veg fyrir styrjaldir
  • Einnig átti að bæta samvinnu, samgöngur og sambúð milli ríkjanna
    • Bera virðingu fyrir grundvallaratriðum jafnréttis og sjálfsákvarðanarétti
  • Þessi sáttmáli er kallaður Sáttmáli Sameinuðu Þjóðanna
• Fyrsta allsherjarþing sameinuðu þjóðanna var í janúar 1946 í London
• mannúðarstarf er til þess að bjarga lífum og hjálpa fólki
  • Eftir seinni heimstyrjöldina voru margir illa staddir. Fólk vantaði húsaskjól, mat, lyf og vernd
• árið 1948 voru mannréttindalög samþykkt sem sögðu að hver manneskja hefði rétt til lífs, frelsis, öryggis, tjáningarfrelsis og að kjósa.
• Í palestínu voru gyðingar & arabar sem áttu í deilum. Bretar höfðu stjórnað landinu síðan í fyrri heimstyrjöld en nú vildu bæði Gyðingar og Arabar stofna sitt eigið ríki fyrir sinn kynflokk í Palestínu
• Íslendingar gegnu í Sameinuðu Þjóðirnar 19. nóvember 1946
• Trygve Lie var fyrsti framkvæmdastjóri Sameinuðu Þjóðanna. Hann var frá Noregi en maður frá smáríki var valinn því Noregur fylgdi hvorki USA né Rússlandi

Bandaríkin gegn Sovétríkjunum

• Þegar stóru veldin Bretland, Frakkland, Japan & Þýskaland misstu mikið af veldi sínu voru aðeins tvö stórveldi eftir: Bandaríkin & Sovétríkin
• Þessi ríki voru algjörar andstæður
  • Sovétríkin
    • Einræði
      • 1 flokkur
    • kommúnismi
      • vinstri
      • rauður
    • í austur-evrópu
    • áætlunarhagkerfi
      • ríkið ákveður bæði verð og laun
    • vildu ná völdum í Evrópu með valdbeitingu
    • Allir áttu álíka lítinn pening
  • Bandaríkin
    • lýðræði
      • kosningar
    • Frjálshyggja
      • hægri
      • blár
    • í Vestri
    • markaðshagkerfi
      • laun og verð ráðast af framboði & eftirspurn
    • Vildu ná völdum í Evrópu með því að bjóða hjálp
      • Marshall aðstoðin
    • Mikill munur milli ríkra og fátækra
• Munurinn milli austur- og vestur-Evrópu fór sífellt vaxandi
• Sovétríkin voru svo mikið á móti stefnu Bandaríkjanna að allt var ritskoðað og miklum áróðri var beitt. Andstæðingar stjórnarinnar voru ofsóttir
• Kommúnistar í Bandaríkjunum voru ofsóttir
• Bæði veldin voru hrædd um að hitt væri að reyna að ná heimsyfirráðum
• Kalt stríð er þegar það ríkir stríðsástand og mikill stríðsundirbúningur er í gangi en ekki er barist
  • Reyndar hjálpuðu þeir sínum bandamönnum í ýmsum litlum stríðum og deilum
• árið 1949 kom í ljós að bæði stórveldin áttu kjarnorkuvopn og þá byrjaði fólk að óttast atómstríð
• Þarna byrjaði vopnakapphlaupið, veldin kepptust um að framleiða flestu og bestu vopnin
• Geimferðakapphlaupið byrjaði þegar Sovétríkin sendu gervihnött út í geim 1957
• árið 1958 var NASA stofnað í Bandaríkjunum og miklum pening var eytt í það
• Afrek Bandaríkjanna
  • 1969, 20. júlí - Fyrsti maðurinn á tunglið
    • Neil Armstrong
• Afrek Sovétríkja
  • 1957, 4. október - Fyrsti gervihnötturinn
    • Spútnik 1
  • 1957 - Fyrsta lífvera í geiminn
    • hundurinn Laika
  • 1961 - Fyrsti maðurinn í geiminn
    • Juri Gagarin

Hvers vegna kom kalt stríð ?

• Bandaríkin & Sovétríkin höfðu litið hvort annað illu auga alveg síðan kommúnistar komust til valda í Sovétríkjunum
• Þegar seinni heimstyrjöldinni lauk voru Sovétríkin búin að taka yfir austur-Þýskaland og einnig réðu herir Sovétríkjanna yfir mestum hluta Austur-Evrópu en vesturveldin (Frakkland, Bretland & Bandaríkin) voru með vestur hluta Þýskalands
• Í lok seinni heimstyrjaldarinnar var Evrópu skipt upp í áhrifasvæði og Þýskalandi skipt í hernámssvæði
• Eystrasaltslöndin voru innlimuð í Sovétríkin og einnig sáu Sovétríkin til þess að kommúnistastjórn kæmist til valda í öðrum Austur-Evrópulöndum
• árið 1948 var framið valdarán í Tékkóslóvakíu og þá réðu kommúnistar öllu
• George Marshall var utanríkisráðherra Bandaríkjanna. Hann birti Marshall-áætlunina árið 1947
  • Samkvæmt henni buðu Bandaríkin hjálp handa þeim sem höfðu orðið fyrir tjóni í stríðinu
    • peningagjafir eða hagstæð lán
  • Eina sem ríkin sem þöggðu hjálpina þurftu að gera var að vera með í nýrri stofnun (OEEC) sem átti að stuðla að frjálsri verslun í Evrópu
  • Sovétríkin löggðu ríkjum Austur-Evrópu að hafna hjálpinni en ríki Vestur-Evrópu þöggðu hana og fengu samtals 13 milljarða dollara á 4 ára tímabili
  • Með þessu óx efnahagsvöxtur í Vestur-Evrópu og fólk keypti meira af bandarískum vörum, hlustaði á tónlist frá Bandaríkjunum og horfði á bandarískar kvikmyndir
• Truman-kenningin var sett fram af þáverandi Bandaríkjaforseta Harry S. Truman árið 1947
  • Kenning þessi var ræða og með ræðunni meinti hann að Bandaríkin þurftu að hjálpa ríkjum sem áttu að fá kommúnismastjórn og gefa þeim frjálshyggju
  • Bandaríkin skiptu út því sem þau höfðu alltaf gert, látið önnur lönd í friði og ekki skipta sér af samskiptum Evrópuríkjanna, og urðu að eins konar alheimslögreglu
• Þýskalandi var skipt upp í 4 hernámssvæði. Bandaríkin áttu eitt, Frakkar eitt, Bretar eitt og Sovétríkin það síðasta
  • Bandaríkin og Sovétríkin vildu ólíka framtíð fyrir Þýskaland
    • Bandaríkin ásamt Frökkum & Bretum byrjuðu að byggja sína hluta upp og reisa iðnaðinn við
    • Sovétríkin vildu hafa Þýskaland veikburða. Verksmiðjum var lokað svo erfitt var að endurbyggja iðnaðinn
  • árið 1949 sameinuðu vesturveldin sína hluta og stofnuðu sambandslýðveldið (Vestur-Þýskaland)
  • Sama ár stofnuðu Sovétríkin Þýska Alþýðulýðveldið í sínum hluta
    (Austur-Þýskaland)
  • Vestur-Berlín var umlukin kommúnismastjórn og margir flúðu til Vestur-Þýskalands í gegnum hana. 16. ágúst 1961 var byrjað að byggja Berlínarmúrinn til þess að koma í veg fyrir frekari flótta
• NATO var stofnað sem varnarbandalag þar sem ríkin þurftu að koma hvert öðru til hjálpar ef ráðist var á eitt þeirra
  • Vestur-Þýskaland kom í NATO árið 1955
• Varsjárbandalagið var stofnað árið 1955 af Sovétríkjunum og fleiri ríkjum í Austur-Evrópu
• Þá var NATO og Varsjárbandalagið á móti hvort öðru í Kalda Stríðinu

Alheimsdeila

• 1. október 1949 stofnuðu Kommúnistar Alþýðuveldið Kína undir forystu Maó Zedong
• Dómínókenningin var að ef eitt land félli í hendur kommúnisma féllu líka fleiri
• Árið 1950 réðist N.-Kórea á S.-Kóreu vegna þess að leiðtogi N.-Kóreu, Kim Il Sung, vildi sameina Kóreu í eitt kommúnismaríki
  • Risaveldin fóru að blanda sér í málin og S.-Kórea fékk hermenn frá Bandaríkjunum en N.-Kórea frá Sovétmönnum & Kína
  • Samið var um vopnahlé árið 1953 eftir stríð í 3 ár og 4 milljónir mannslífa týnd
    • Þetta vopnahlé er enn í gildi
• Mörg smástríð voru háð á árunum 1949-1989 þar sem Bandaríkin & Sovétríkin studdu sitt hvorn stríðsaðilann.
  • N.- Kórea & S.-Kórea
  • Mið-Austurlönd
    • stríð milli Ísraela og Arabalanda
  • Kúba
  • Nicaragua
  • Angóla
  • Afganistan
  • Víetnam
• 16. október 1962 byrjuðu Sovétríkin að koma kjarnorkueldflaugum fyrir á Kúbu
  • Kommúnistinn Fidel Castro hafði komist til valda í byltingu 1959
  • Bandaríkin komu varðskipum fyrir í kringum Kúbu og settu þannig hafnbann. Ekkert var flutt út og ekkert inn
    • Bandaríkin ætluðu að aflétta banninu þegar Sovétríkin tækju eldflaugarnar
  • 28. október 1962 lýsti leiðtogi Sovétríkjanna, Nikita Krúsjoff, yfir að sprengjurnar yrðu fjarlægðar ef Bandaríkin lofuðu að ráðast ekki á Kúbu
  • Eftir þetta voru menn fúsari til að semja
• árið 1959 gerðu kommúnistar Suður-Víetnam uppreisn gegn stjórninni þar. Þeir fengu stuðning frá kommúnistaríkinu Norður-Víetnam
  • árið 1964 sendu Bandaríkjamenn fullt af hermönnum til Víetnam og gerðu sprengjuárásir á norðurhlutann
  • Kommúnistarnir fengu vopn og vörur frá Sovétríkjunum
  • Fyrsta styrjöldin sem var sýnd beint í sjónvarpi
    • þetta fór illa í almenning og fólk fór að verða á móti stríðinu
  • Bandaríkjahermenn réðust einnig á almenning Víetnam t.d. með efnovopninu Napalm sem brennir húð fólks
  • Andstaðan gegn stríðinu óx og loks árið 1973 fóru Bandaríkin að draga sig úr því
  • árið 1975 fór allt Víetnam á vald kommúnista
  • um 57000 Bandarískir hermenn fórust en um 5 milljónir Víetnama og þar af 3 milljónir venjulegir borgarar

Endalok Stríðsins

• Byrjað var að rífa Berlínarmúrinn í nóvember 1989 þegar hliðin voru opnuð
  • fólk hafði flúið í gegnum Ungverjaland til Vestur-Þýskalands
• Fyrstu frjálsu kosningarnar í Þýskalandi voru haldnar árið 1990
  • í október 1990 voru Vestur og Austur hlutarnir sameinaðir
• Sovétríkin voru leyst upp árið 1991
  • Þau urðu uppiskroppa með pening
  • Þau urðu uppiskroppa með efni til hversdags
  • Sovétríkin versluðu lítið við Vesturlöndin og fengu því ekki það nýjasta
  • Vinnusemi minnkaði
  • Fólk missti trúnna á kommúnisma
  • Fleiri dóu vegna minnkandi heilsugæslu
• Gorbatjov varð leiðtogi Sovétríkjanna árið 1985
  • slagorð hans var Glasnost (hreinskilni)
  • Hann vildi leysa málin og ná sáttum við Bandaríkin
  • Varð mjög vinsæll í Vestur-Evrópu og fékk friðarverðlaun Nóbels
  • Varð ekki vinsæll í heimalandi sínu vegna gagnslausra efnahagsumbóta
• Gorbatjov hélt fund með Ronald Reagan Bandaríkjaforseta og þeir skrifuðu undir afvopnunarsaming árið 1987 og þá var vopnakapphlaupinu lokið
• Gorbatjov vildi endurskipuleggja stjórn- og hagkerfið en það virkaði illa
  • fólkið vildi bara lýðræði & markaðshagkerfi eins og fyrir vestan
  Verkalýðssamtökin Samstaða voru stofnuð árið 1980
  • Voru óánægð með Kommúnismann og kröfðust umbóta
  • Lech Valesa var leiðtogi Samstöðu
    • var rafvirki
    • var fangelsaður af stjórn kommúnisma
    • Barðist fyrir lýðræði í Póllandi
    • Fékk friðarverðlaun Nóbels
    • Varð fyrsti forseti landsins sem var kosinn í frjálsum kosningum 1990
• Stjórn Kommúnisma neyddust loks til að leyfa frjálsar kosningar árið 1989
  • Samstaða sigraði Kommúnistaflokkinn
• á árinu 1990 hurfu allar kommúnistastjórnir Varsjársbandalagsríkjanna í Austur-Evrópu nema í Sovétríkjum
• Gorbatjov sagði að óvinsælar ríkisstjórnir gætu ekki lengur treyst á Sovétríkin og því þorði almenningur að rísa gegn þeim
• Skiptin úr kommúnistastjórn yfir í lýðræði voru ekki friðsamleg í Rúmeníu en það tókst að lokum
  • Nicolae Ceausescu lét hermenn skjóta á uppreisnarfólk
    • hann var seinna tekinn af lífi
• Í Sovétríkjunum voru 15 Sovétlýðveldi og Rússland var þar stærst
• Sovétlýðveldin fóru að mótmæla kommúnistastjórn og loks urðu þau öll sjálfstæð
• Fyrsti forseti Rússlands var Boris Jeltsin
  • Hann réði á erfiðum tíma en þá voru skiptin yfir í lýðræði & markaðshagkerfi
• Á eftir honum kom Vladimir Putin en þá fór allt að verða stöðugra
  • Vesturlöndin fóru samt að óttast að hann drægi úr lýðræðinu

Tímaás

1945, 26. júní – Fundur í San Fransisco um að mynda ný alþjóðleg samtök

1945, 24. október – Sameinuðu Þjóðirnar formlega stofnaðar

1946, janúar – Fyrsta allsherjarþing Sameinuðu Þjóðanna í London

1946, 19. nóvember – Íslendingar ganga í Sameinuðu Þjóðirnar

1947 – Marshall áætlunin birt

1947 – Truman-kenningin sett fram

1948 – Mannréttindalög samþykkt á þingi Sameinuðu Þjóðanna

1948 – Kommúnistar fremja valdarán í Tékkóslóvakíu

1949, 1. október – Kommúnistar stofna Alþýðuveldið Kína

1949 – kemur í ljós að bæði Sovétríkin & Bandaríkin eiga kjarnorkuvopn

1949 – Vopnakapphlaupið byrjar

1949 – Fólk fer að óttast kjarnorkustríð

1949 – Frakkland, Bretland & Bandaríkin sameina sín hernámssvæði og stofna Vestur-Þýskaland

1950 – Norður-Kórea ræðst á Suður-Kóreu

1953 – Samið um vopnahlé í Kóreu

1955 – Vestur-Þýskaland gengur í NATO

1955 – Varsjárbandalagið stofnað

1957, 4. október – Sovétríkin senda fyrsta gervihnöttinn út í geim

1957 – Vopnakapphlaupið byrjar

1957 – Fyrsta lífveran út í geim

1958 – NASA stofnað

1959 – Fidel Castro kemst til valda í byltingu á Kúbu

1959 – Kommúnistar Suður-Víetnam gera uppreisn gegn stjórninni þar.

1961, 16. ágúst – Byrjað að byggja Berlínarmúrinn

1961 – Fyrsti maðurinn í geiminn

1962, 16. október – Sovétríkin byrja að koma fyrir kjarnorkueldflaugum á Kúbu

1962, 28. október – Lýst yfir að sprengjurnar yrðu fjarlægðar af Kúbu

1964 – Bandaríkjamenn taka þátt í Víetnam stríðinu með því að senda menn þangað og sprengjur

1969, 20. júlí – Fyrsti maðurinn á tunglið

1973 – Bandaríkjamenn draga sig úr Víetnam stríðinu

1975 – Kommúnistar vinna Víetnam

1980 – Verkalýðssamtökin Samstaða stonuð

1985 – Gorbatjov verður leiðtogi Sovétríkja

1987 – Gorbatjov & Reagan skrifa undir afvopnunarsamning

1987 – Vopnakapphlaupinu lýkur

1989, nóvember – Byrjað að rífa Berlínarmúrinn

1989 – Stjórn Kommúnisma neyðast til að leyfa frjálsar kosningar í Póllandi

1990, október – Vestur-Þýskaland & Austur-Þýskaland sameinað

1990 – Fyrstu frjálsu kosningarnar í Þýskalandi

1990 – Lech Valesa fyrsti forseti Póllands kosinn í frjálsum kosningum

1990 – Allar kommúnistastjórnir Varsjársbandalagsríkjanna í Austur-Evrópu hverfa nema í Sovétríkjum

1991 – Sovétríkin leyst upp

Glósur bls. 48 – 71

Íslenska Velferðarríkið

• Velferðarsamfélag er þegar stjórnin sér um að öllum líði ágætlega, sama hversu hæfur hann er til þess að vinna
• Lög um tíund voru sett á Íslandi fyrir meira en 900 árum
  • fólk þurfti að borga 1/10 til kirkjunnar
    • fjórðungur þess til fátækra
• árið 1760 byrjaði landlæknisembættið. Svo voru héraðslæknar á 18. & 19. öld, og loks sjúkrahús á 19. & 20. öld
  • að mestu leiti rekið af ríkinu
    • ókeypis eða mjög ódýrt
• fræðslulög voru sett árið 1907 og þá var barnafræðsla ókeypis
  • Menntaskólakennsla var líka ókeypis en vistin þar kostaði mikið
    • fram yfir WWII luku mjög fáir námi þar
      • aðeins um 1/3 (um 3000) á aldrinum 16-19 var í skóla árið 1590
        • helst iðnskólum, MR & MA, húsmæðraskólum
• Árið 1974 voru sett lög um að skólaskylda næði til 16 ára aldurs
  • fjölbrautaskólar voru stofnaðir á næstu 10 árum
• Árið 1936 voru sett lög um alþýðutryggingar
  • fjárhæðirnar lágar
  • reglurnar til að fá pening flóknar
  • samin af framsóknar- og alþýðumönnum sem þá voru við stjórn
• Árið 1944 setti Alþýðuflokkurinn skilyrði um gott tryggingarkerfi
  • Alþýðuflokkurinn sat í stjórn ásamt sósíalistum og sjálfstæðismönnum
    • undarleg en góð samsetning
• Lög um Almannatryggingar voru sett 1946 og þær voru líkar alþýðutryggingum
  • stórt skref í átt að velferðarsamfélagi
  • mikið hærri bætur
  • foreldrar með 3 eða fleiri börn fengu bætur
  • Allir sem höfðu rétt á bótum fengu þær
• Nýsköpunarstjórn er stjórn sem kom nýsköpun á í atvinnulífið eftir stríðið
• byrjað var að gefa atvinnuleysisbætur árið 1956 eftir langt verkfall verkamanna
  • áður hafði fólk þurft að sækja um sveitarstyrk en það var ekki vinsælt
• Bílar á Íslandi voru tæplega 5000 árið 1945
  • helmingur fólksbílar en hinn helmingur vörubílar
• árið 1981 fóru bílarnir yfir 100.000
  • um 90.000 fólksbílar
  • rúmlega 1 bíll á hvert heimili
• um 1980 voru laun verkakvenna varla 80% af launum verkamanna
  • árið 1961 voru sett lög um að laun kvenna ættu að ná launum karla á árunum 1962 – 1967
  • 1970 byrjaði uppreisn gegn ranglæti
    • þar á meðal jafnrétti kvenna
• Árið 1970 var Rauðsokkahreyfingin stofnuð
  • krafðist jafnréttis
  • skipulögðu kvennafrídaginn 24. október 1975
• Samtök um kvennalista voru stofnuð á 9. áratugnum
  • fengu 10% fylgi 1987
• Lög um jafna stöðu karla og kvenna voru sett á 8. áratugnum
  • hafa þróast í lög um jafnrétti allra í samfélaginu
• Sjónvarpsútsendingar á Íslandi byrjuðu á 6. áratugnum í herbúðum kana
  • voru stækkaðar 1963 um allt suðvestanvert landið
    • fleiri fengu sér sjónvörp
• árið 1964 var send áskorun um að takmarka sjónvarpsútsendingar á ensku við herbúðirnar
  • það var ekki gert
• Árið 1966 hófust íslenskar sjónvarpsútsendingar
  • sendu aðeins út 2 kvöld í viku
  • svo 6 kvöld í viku í 11 mánuði
    • frí á fimmtudögum og í júlí
  • 1986 var byrjað að senda út öll kvöld
    • þá var Stöð 2 einnig stofnuð
• Stjórnmál Íslands voru öðruvísi en í Norðurlöndunum (bls. 55)
  • kommúnistar & Jafnaðarmenn voru saman í Alþýðubandalaginu, nokkuð stórir
    • í Norðurlöndunum voru kommúnistar pínkulitlir
    • Jafnaðarmenn voru lang flestir
  • íhaldsmenn (sjálfstæðisflokkurinn) voru lang stærstir og ríktu allan síðari hluta aldarinnar

Ísland & Umheimurinn

• Íslendingar vildu fá herinn burt aðallega vegna tveggja ástæða
  • það væri skerðing á sjálfstæði
  • það gæti haft áhrif á íslenska menningu
• Bandaríkjamenn fóru fram á að hafa her í landinu áfram á þremur stöðum árið 1945
• Beiðninni var hafnað og síðusti hermennirnir fóru árið 1947
  • sósíalistaflokurinn var mikið á móti því að hafa þá
• Meðan á þessu stóð samdi forsætisráðherrann, Ólafur Thor, við Bandaríkjamenn um að hafa óvopnað herlið við flugvöllinn
  • Sósíalistar sögðu sig úr stjórninni vegna þessa og missti þá stuðning og hætti
• Keflavíkursamningurinn var samþykktur 1946
• Íslendingum var boðin Marshall hjálp árið 1947
  • það kom þeim á óvart
    • þeir höfðu grætt á stríðinu
  • að lokum fengu Íslendingar tvöfalt meiri hjálp miðað við fólksfjölda en allir aðrir
    • Bandaríkjamenn vildu halda aðstöðu sinni á Íslandi
    • 209 $ á hvern íbúa landsins
  • Marshall hjálpin var m.a. Notuð til að byggja áburðarverksmiðju í Gufunesi
    • tekin í notkun 1954
• Íslendingum var boðin aðild að NATO árið 1949
  • umræðan var 30. mars 1949
  • mikil mótmæli voru og táragasi beitt
  • á meðan var aðildin samþykkt með 37 atkvæðum gegn 13
• Íslendingar undirrituðu samning um að herlið væru ekki á landinu þegar ekki var stríð árið 1949
  • stjórnvöld Íslendinga létu undan og hleyptu Bandarísku herliði aftur að flugvellinum 7. maí 1951 þar sem það dvaldist í 55 ár
    • leynilegur fundur var haldinn með öllum nema Sósíalistum

• Sósíalistaflokkurinn breyttist í Alþýðubandalagið árið 1956
  • varð smám saman ótryggari Sovétríkjum en vildu frekar að Ísland væri hlutlaust
• Skiptar skoðanir voru um herstöðina
  • Sjálfstæðisflokkurinn var alltaf fullkomlega með herstöðvunum
  • Í Framsóknarflokki og Alþýðuflokki var oftast lítill meirihluti með herstöðinni
  • Hjá almenningi var meirihluti á móti herstöðinni
  • Sósíalistar voru á móti
• árið 1945 komu niðurstöður úr skoðanakönun um herstöðina
  • 24% voru hlutlausir
  • 76% söðgu já/nei
    • af þeim 63% á móti
    • 37% með
• 1991 sundruðust Sovétríkin og Kanar nenntu ekki að hafa herlið á Íslandi lengur
  • Þá reyndu íslensk stjórnvöld að halda í herinn
    • fannst vera trygging að hafa her á landinu
    • áhugi almennings minnkaði
• árið 2006 yfirgaf Bandaríkjaher herstöðina að eigin frumkvæði
  • Ísland var þó enn í NATO
• Landhelgi Íslands var aðeins 3 sjómílur fyrir síðari heimsstyrjöld
  • Eftir stríðið byrjuðu lönd að veiða meira og meira svo Íslendingar vildu vera með
  • Fyrsta stækkun landhelginnar var á árunum 1950-1952 í 4 sjómílur.
    • Öllum fjörðum og flóum lokað
    • Bretar settu löndunarbann á íslenskan fisk en það misheppnaðist gríðarlega því þá sköpuðust fleiri vinnur við að frysta og salta fiskinn og afli varð verðmætari
      • þeir gáfust upp á banninu eftir 4 ár
  • Næsta útfærsla var árið 1958 í 12 sjómílur en svo komu 50 sjómílur 1972
    • Bretar sendu herskip á miðin við Ísland til að vernda togarana fyrir íslenskum varðskipum en það gekk ekki upp
  • Síðasta stækkunin var 1975 en þá urðu sjómílurnar 200
    • Bretar gáfust upp á að vernda togarana ári eftir það (1976)
• Samsteypustjórn er stjórn þar sem tveir flokkar eru við stjórn vegna þess að enginn einn flokkur hefur meirihluta
  • þannig stjórn var á árunum 1959 – 1971 en sú stjórn var kölluð viðreisnarstjórnin
    • ætlaði að reisa íslenskan efnahag við
    • Sjálfstæðisflokkur og Alþýðuflokkur í stjórn
    • Framsókn og Alþýðubandalagið í stjórnarandstöðu
• Viðreisnarstjórnin myndaði tengsl við önnur lönd og reyndi að sættast við Breta eftir að 12 mílna mörkin voru dregin
  • Bretar sættu sig við 12 m og Íslendingar lofuðu að aðrar útfærslur færu fyrir dóm
• Vegna þessa samnings ^ var ekki lengur hægt að veiða meiri fisk til að fá pening svo að farið var út í stóriðju
  • virkja fossa og selja orku
• Búrfellsvirkjun var byggð í Þjórsá og til þess að flytja orkuna var Álverið í Straumsvík byggt af Svissnesku fyrirtæki
  • Mikill ágreiningur var um Álverið en fólk var á móti því vegna tveggja ástæða
    • Þjóðleg sjónarmið: Útlendingum var hleypt inn í atvinnurekstur á Íslandi og orka seld til þeirra ódýrara vegna magnafslátts
    • Náttúruverndarsjónarmið: Í upphafi var nefnilega samið um að enginn hreinsibúnaðir myndi vera vegna íslenska vindsins
  • Stóriðjustefnan sigraði
• Samvinna jókst milli mið- og vesturríkja Evrópu til þess hægt væri að standast samanburð USA
  • Efnahagsbandalag Evrópu stofnað árið 1957
    • aðal stöðvar í Brussel, Belgíu
  • sex ríki: Frakkland, V. Þýskaland, Ítalía, Holland, Belgía & Luxemborg
  • Heitir núna Evrópusambandið (ESB)
• EFTA var stofnað af Bretum, Dönum, Norðmönnum, Svíum, Svisslendingum, Austurríkismönnum og Portúgölum
  • Finnar, Íslendingar og Liechtensteinsbúar bættust svo við
• Meginatriði báðra bandalaga var að aðildarríki höfðu hefðu frjálsa og tollalausa verslun á milli sín
• Seinna fóru flest ríkin úr EFTA í Efnahagsbandalagið en ekki Norðmenn, Íslendingar, Svisslendingar og Liechtensteinsbúar
• Samningur var gerður 1994 um fjórfrelsi milli allra ríkja Evrópusambandsins og flest ríki EFTA (líka Ísland)
  • fjórfrelsi: fólk, vörur, þjónusta og fjármagn getur flust frjálst milli landanna
• Skinnhandrit voru afhent Íslendingum frá Dönum 21. apríl 1971
  
  

Tímaás

1590 – Aðeins um 1/3 á aldrinum 16-19 ára í skóla

1760 – Landlæknisembættið sett

1907 – Fræðslulög sett og barnafræðsla ókeypis

1936 – Lög um alþýðutryggingar

1944 – Alþýðuflokkurinn setur skilyrði um gott tryggingakerfi

1945 – Bílar á Íslandi tæplega 5000

1945 – Bandaríkjamenn fara fram á að hafa her á landinu á þremur stöðum

1945 – Niðurstöður úr könnun um hvort Kanar eigi að vera á landinu koma

1946 – Lög um almannatryggingar

1946 – Keflavíkursamningurinn samþykktur

1947 – Síðust hermenn Kana fara af landinu eftir að beiðni þeirra var hafnað um að hafa hermenn hér

1947 – Íslendingum boðin Marshall-hjálp

1949, 19. mars – Umræða um inngöngu í NATO

1949 – Íslendingum boðin aðild að NATO

1949 – Íslendingar undirrita samning um að herlið væri ekki á landinu þegar ekki er stríð

1950 – Byrjað að stækka landhelgina í 4 sjómílur

1951, 7. maí – Íslendingar hleypa herliði Kana aftur á landið

1952 – Lokið við að stækka landhelgina í 4 sjómílur

1954 – Áburðarverksiðja í Gufunesi tekin í notkun

1956 – Byrjað að gefa atvinnuleysisbætur

1956 – Sósíalistaflokkurinn breytist í Alþýðubandalagið

1957 – Efnahagsbandalag Evrópu stofnað (ESB)

1958 – lanhelgi lengd í 12 sjómílur

1959 – Viðreisnarstjórnin fer í stjórn

1961 – Lög um að laun kvenna ættu að vera jöfn launum karla

1963 – Sjónvarpsútsendingar fóru að nást um allt suðvestanvert land

1964 – Áskorun send um að takmarka sjónvarpsútsendingar við herstöðina

1966 – Íslenskar sjónvarpsútsendingar hefjast

1970 – Uppreisn á Íslandi gegn ranglæti

1970 – Rauðsokkahreyfingin stofnuð

1971, 21. apríl – Skinnhandritin afhent

1971 – Viðreisnarstjórnin hættir í stjórn

1972 – Lanhelgi lengd í 50 sjómílur

1974 – Lög um skólaskyldu til 16 ára

1975, 24. október – Fyrsti kvennafrídagurinn

1975 – Landhelgi lengd í 200 sjómílur

1976 – Breta fara með varðskip sín af miðum Íslands

1980 – Laun verkakvenna varla 80% af launum verkamanna

1981 – Bílar á Íslandi fara yfir 100.000

1986 – Byrjað að senda sjónvarpsútsendingar öll kvöld

1986 – Stöð 2 stofnuð

1987 – Kvennalistinn fær 10% fylgi

1991 – Sovétríkin sundrast og Kanar nenna ekki lengur að hafa herlið á landinu

1994 – Samningur um fjórfrelsi

2006 – Bandaríkjamenn yfirgefa herstöðina

6. áratugurinn – Sjónvarpsútsendingar hefjast í herbúðum Kana

8. áratugurinn – Lög um jafna stöðu karla og kvenna sett

9. áratugurinn – Samtök um Kvennalista stofnuð

18. & 19. öld – Héraðslæknar komu

19. & 20. öld – Sjúkrahús komu